Việt vị là gì? Luật việt vị mới nhất theo quy định FIFA ?

1. Lỗi việt vị và sự ra đời

1.1 Việt vị là gì?

Việt vị trong bóng đá là một quy tắc quan trọng để đảm bảo sự công bằng và hấp dẫn trong các trận đấu. Việt vị xảy ra khi một cầu thủ tấn công đứng ở vị trí nằm ngoài phạm vi của ít nhất hai cầu thủ đối phương (bao gồm cả thủ môn), không có bóng nằm giữa anh ta và khung thành đối phương, trừ khi cầu thủ đó đứng trong khu vực hậu vệ của đối phương (tức là không có cầu thủ đối phương ở giữa anh ta và khung thành trừ thủ môn hay đứng ở cùng một dòng với hai cầu thủ đối phương hoặc ít hơn (nghĩa là không bị nằm xa hơn so với cầu thủ đối phương thứ hai gần nhất với khung thành).

Nếu một cầu thủ bị việt vị và tiếp xúc với bóng từ một đồng đội, trọng tài sẽ phải ngắt trận đấu và phát quả đá phạt cho đối phương từ vị trí mà việt vị được phát hiện.

Các quy tắc này được thiết kế để ngăn chặn các tình huống khi một cầu thủ bị việt vị có lợi thế không công bằng trong việc tấn công. Việt vị cũng tạo ra một phần lớn của chiến thuật và kỹ thuật trong bóng đá, với các đội thường cố gắng tìm cách tận dụng những khoảnh khắc vàng của việt vị để tạo ra cơ hội ghi bàn.

Trọng tài căng cờ báo lỗi Việt vị

1.2 Luật việt vị ra đời khi nào

Luật việt vị đã tồn tại từ thời các quy tắc ban đầu của bóng đá, nhưng nó đã trải qua nhiều sự điều chỉnh và cải tiến qua các thập kỷ. Ban đầu, việt vị không được áp dụng trong bóng đá. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, các quy tắc về việt vị đã được đưa vào luật bóng đá để giữ cho công bằng và hấp dẫn hơn.

Một trong những bước quan trọng nhất trong việc định hình luật việt vị là việc thành lập Liên đoàn bóng đá quốc tế (FIFA) vào năm 1904. FIFA đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các quy định chung về việt vị và khuyến khích các tổ chức quốc gia áp dụng chúng.

Trong quá trình phát triển, luật việt vị đã trải qua nhiều sửa đổi và điều chỉnh để làm cho nó trở nên công bằng và hiệu quả hơn. Các biến thể cụ thể của luật việt vị có thể khác nhau tùy theo quy định của từng tổ chức bóng đá, nhưng nguyên tắc cơ bản về việt vị đã tồn tại trong bóng đá từ rất lâu. 

Điểm khởi đầu chính thức của luật việt vị được ghi nhận vào năm 1863, khi Liên đoàn bóng đá Anh (The Football Association) thiết lập quy tắc đầu tiên cho bóng đá hiện đại. Ban đầu, quy tắc này không bao gồm việt vị, nhưng nó đã trở thành một phần không thể thiếu của luật chơi trong những năm sau đó.

Việt vị đã trải qua nhiều sự thay đổi và điều chỉnh để phản ánh sự phát triển của bóng đá và để đảm bảo sự công bằng và hấp dẫn. Dưới đây là một số bước quan trọng trong lịch sử phát triển của luật việt vị:

• Năm 1883: Quy tắc việt vị ban đầu xuất hiện, giới hạn việc cầu thủ đứng ở vị trí việt vị khi bóng được đá.
• Năm 1925: Luật việt vị được sửa đổi để chỉ áp dụng việc việt vị khi cầu thủ đứng ở vị trí việt vị tham gia vào trò chơi, tức là khi anh ta tiếp xúc với bóng hoặc gây ảnh hưởng đến tình hình trò chơi.
• Năm 1990: Cải tiến công nghệ như camera truyền hình đã được sử dụng để hỗ trợ trọng tài trong việc xác định việt vị, đặc biệt là trong các trận đấu cấp độ cao.
• Năm 2016: FIFA đã đưa ra một số thay đổi vào luật việt vị, bao gồm việc giải thích rõ hơn về vị trí của cầu thủ ở phía sau lưng cầu thủ việt vị và sự phân biệt giữa việc tính toán vị trí việt vị của cầu thủ và vị trí của bóng.

Những thay đổi này không chỉ nhằm mục đích làm rõ và làm minh bạch hơn về luật việt vị mà còn nhằm mục đích cải thiện công bằng và tính công bằng trong các trận đấu.

 

1.4 Luật việt vị xác định như thế nào

Việt vị được xác định bởi trợ lý trọng tài hoặc trọng tài trong suốt quá trình trận đấu. Họ sẽ theo dõi vị trí của các cầu thủ trên sân và xác định xem có xảy ra việt vị hay không khi có những tình huống cụ thể xảy ra.

Khi một cầu thủ tấn công chạm vào bóng từ một đồng đội, trợ lý trọng tài và trọng tài chính sẽ kiểm tra vị trí của cầu thủ đó so với vị trí của hai cầu thủ đối phương gần nhất (bao gồm cả thủ môn) và vị trí của bóng. Nếu cầu thủ đó đứng ở vị trí việt vị theo định nghĩa mà tôi đã mô tả trước đó, và anh ta tiếp xúc với bóng, thì việt vị sẽ được xác định.

Trọng tài và trợ lý trọng tài thường được đào tạo để nhận biết các tình huống việt vị và áp dụng quy tắc một cách công bằng và chính xác. Công nghệ cũng đã được sử dụng trong một số trận đấu để hỗ trợ trọng tài trong việc xác định việt vị, đặc biệt là khi có những tình huống gây tranh cãi hoặc không rõ ràng.

Quy trình cụ thể mà trọng tài và trợ lý trọng tài thường sử dụng để xác định việt vị:

• Theo dõi vị trí của các cầu thủ: Trong suốt trận đấu, trợ lý trọng tài và trọng tài chính sẽ liên tục theo dõi vị trí của tất cả các cầu thủ trên sân, đặc biệt là những cầu thủ đang tham gia vào tấn công.
• Xác định vị trí của hai cầu thủ đối phương gần nhất: Khi một cầu thủ tấn công từ đội mình chạm vào bóng, trợ lý trọng tài và trọng tài chính sẽ xác định vị trí của hai cầu thủ đối phương gần nhất (bao gồm cả thủ môn) vào thời điểm đó.
• Kiểm tra vị trí của cầu thủ tấn công: Trợ lý trọng tài và trọng tài chính sẽ so sánh vị trí của cầu thủ tấn công với vị trí của hai cầu thủ đối phương gần nhất để xác định xem cầu thủ đó có đứng ở vị trí việt vị hay không.
• Xác định xem cầu thủ có tiếp xúc với bóng không: Nếu cầu thủ tấn công đứng ở vị trí việt vị và tiếp xúc với bóng từ một đồng đội, việt vị sẽ được xác định.
• Ngắt trận đấu và phát quả đá phạt: Nếu việt vị được xác định, trọng tài sẽ ngắt trận đấu và phát quả đá phạt cho đội đối phương từ vị trí mà việt vị được phát hiện.

Quy trình này được thực hiện một cách nhanh chóng và liên tục trong suốt trận đấu để đảm bảo rằng các quyết định về việt vị là chính xác và công bằng nhất có thể.

 

2. Quy định về lỗi Việt vị trong bóng đá

Theo quy định của Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (IFAB), “Tại thời điểm khi cầu thủ tấn công phát bóng, ở phần sân đối phương, người nhận bóng gần khung thành hơn hậu vệ áp chót của đối phương, đồng thời người nhận bóng gần khung thành hơn bóng”, khi đó người nhận bị mắc lỗi việt vị.

2.1 Lỗi việt vị được xác định thế nào ?

Trường hợp phạm lỗi việt vị có thể gặp phải như:

• Cầu thủ đứng trong phần sân của đội đối phương.
• Có ít hơn 2 cầu thủ của đội của bạn ở giữa cầu thủ đó và đường biên cuối cùng của sân đội đối phương.
• Cầu thủ đó tham gia vào hoạt động bóng.
• Cầu thủ đó đứng ở phía tấn công, gần khung thành của đội bạn.

Với ba điều kiện trên, thủ môn được coi như là một trong số cầu thủ của đội đối phương. Mặc dù thủ môn thường đứng ở vị trí thấp nhất trong đội hình, nhưng không nhất thiết là thủ môn sẽ luôn là một trong hai cầu thủ cuối cùng của đội bạn tại một thời điểm cụ thể.

Cầu thủ được xác định là đứng ở vị trí việt vị khi đồng thời thoả mãn các điều kiện trên và tham gia vào hành động bóng, chẳng hạn như khi cầu thủ của bạn chuyền bóng hoặc tiếp xúc với bóng, và cầu thủ ở vị trí việt vị tham gia vào một cách tích cực trong tình huống bóng, như việc tranh giành bóng hoặc ngăn cản đối thủ tham gia vào tình huống bóng.

Một cách đơn giản để hiểu việc đứng ở vị trí việt vị là khi bất kỳ phần nào của cơ thể cầu thủ, bao gồm cả đầu, thân hoặc bàn chân, đứng gần hơn so với đường biên cuối cùng của sân đội đối phương so với bóng và người cầu thủ đối phương cuối cùng thứ hai (trừ tay), thì đó được coi là vị trí việt vị.

2.2 Trường hợp nào không phạm lỗi việt vị ?

Có một số trường hợp khi một cầu thủ có thể đứng ở vị trí việt vị nhưng không bị xem là vi phạm quy tắc việt vị, theo những ngoại lệ và quy định cụ thể trong luật bóng đá. Dưới đây là một số trường hợp phổ biến:

• Các tình huống đá phạt góc, ném biên
• Cầu thủ ở trong khu vực hậu vệ của đối phương: Nếu một cầu thủ tấn công đứng ở vị trí việt vị nhưng ở trong khu vực hậu vệ của đối phương (không có cầu thủ đối phương giữa anh ta và khung thành, trừ thủ môn), anh ta không bị xem là vi phạm việt vị.
• Cầu thủ ở cùng một dòng với hai cầu thủ đối phương hoặc ít hơn: Nếu một cầu thủ tấn công đứng ở vị trí việt vị nhưng ở cùng một dòng với hai cầu thủ đối phương hoặc ít hơn, anh ta cũng không bị xem là vi phạm việt vị.
• Không tiếp xúc với bóng: Một cầu thủ có thể đứng ở vị trí việt vị nhưng không tiếp xúc với bóng từ một đồng đội. Trong trường hợp này, anh ta không phạm lỗi việt vị.
• Không ảnh hưởng đến tình hình trận đấu: Nếu cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không ảnh hưởng đến tình hình trận đấu, trọng tài có thể quyết định không áp dụng luật việt vị

Những trường hợp này thường được áp dụng để đảm bảo rằng việc xác định việt vị là công bằng và không gây tranh cãi, đồng thời tạo ra một môi trường hấp dẫn.

2.3 Cách phá lỗi việt vị

Phá lỗi việt vị trong bóng đá là một kỹ năng quan trọng mà các đội bóng và cầu thủ cần phát triển để tạo ra các cơ hội ghi bàn. Dưới đây là một số cách mà đội bóng có thể phá lỗi việt vị:

• Di chuyển linh hoạt: Cầu thủ tấn công có thể di chuyển một cách linh hoạt và thông minh để tránh việc đứng ở vị trí việt vị. Họ có thể sử dụng các đường chạy lập phương, đường chạy vòng cung, hoặc di chuyển qua lại giữa các vị trí để duy trì sự chính xác.
• Giao bóng sớm: Đội bóng có thể sử dụng giao bóng sớm để khiến cho các cầu thủ tấn công không bị việt vị. Bằng cách này, họ có thể tạo ra sự bất ngờ cho đối thủ và tạo ra cơ hội ghi bàn.
• Tận dụng đồng đội ở vị trí rảnh: Cầu thủ tấn công có thể tìm kiếm đồng đội ở vị trí không bị việt vị và giao bóng cho họ để tạo ra cơ hội ghi bàn. Việc này đòi hỏi sự nhận biết và kỹ năng chuyền bóng tốt từ phía các cầu thủ.
• Phối hợp tấn công: Đội bóng có thể sử dụng các phối hợp tấn công phức tạp như đường chạy trên tấn công, chuyền bóng dài hoặc góp phần vào sự phá vỡ hàng phòng ngự của đối thủ để tạo ra không gian cho các cầu thủ tấn công.
• Chuẩn bị kỹ lưỡng: Quan trọng nhất là các cầu thủ và đội bóng cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng và rèn luyện những kỹ năng này trong quá trình tập luyện. Điều này bao gồm việc hiểu rõ quy tắc việt vị, phối hợp tốt với đồng đội, và có kỹ năng kỹ thuật và thể lực tốt.

2.4 Lỗi việt vị bị phạt như nào ?

Lỗi việt vị trong bóng đá thường được phạt bằng một quả đá phạt cho đội đối phương từ vị trí mà việt vị đã xảy ra. Dưới đây là cách mà phạt việt vị thường được thực hiện:

• Quả đá phạt từ vị trí việt vị: Trọng tài sẽ xác định vị trí mà việt vị đã xảy ra và phát quả đá phạt từ đó. Cầu thủ của đội đối phương có thể thực hiện quả đá phạt từ vị trí này.
• Khả năng tấn công từ phạt việt vị: Do quả đá phạt từ vị trí việt vị thường ở phía sau hàng phòng ngự của đội đối phương, đây có thể là cơ hội tấn công đáng chú ý cho đội bóng bị phạt. Họ có thể sử dụng quả đá phạt này để gửi bóng vào trong khu vực cấm và tạo ra các tình huống nguy hiểm gần khung thành đối phương.
• Cơ hội cho đội đối phương: Phạt việt vị có thể là cơ hội cho đội đối phương để kiểm soát bóng và bắt đầu một cuộc tấn công mới. Họ có thể sử dụng quả đá phạt này để giao bóng vào phía trước và tạo ra các cơ hội tấn công.
• Khả năng nhận thẻ phạt: Trong một số trường hợp, nếu việt vị là cố ý hoặc gây ra một tình huống nguy hiểm, cầu thủ có thể nhận thẻ vàng từ trọng tài.
• Như vậy, phạt việt vị không chỉ tạo ra cơ hội cho đội bóng đối phương mà còn có thể ảnh hưởng đến diễn biến của trận đấu

3. Các cách phát hiện lỗi việt vị hiện nay như thế nào ?

Những tình huống bóng nhanh trọng tài không thể theo kịp những diễn biến trận đấu một cách chính xác nhất tranh cãi ngày càng nổ ra dẫn đến Liên Đoàn Bóng Đá FIFA đã quyết định áp dụng công nghệ vào các trân đấu.

3.1 VAR

Công nghệ VAR (Video Assistant Referee) là một công nghệ được sử dụng trong bóng đá để hỗ trợ trọng tài trong việc ra quyết định về các tình huống gây tranh cãi trong trận đấu. VAR bao gồm một nhóm các trọng tài có nhiệm vụ xem lại các tình huống gây tranh cãi trên video và cung cấp thông tin cho trọng tài chính trên sân.

Công nghệ VAR cung cấp khả năng kiểm tra và xem lại các tình huống gây tranh cãi từ nhiều góc độ khác nhau, cho phép trọng tài chính có cái nhìn rõ ràng và chi tiết hơn về tình huống. Các tình huống có thể được xem lại bao gồm việt vị, phạt đền, thẻ phạt, hay bất kỳ tình huống gây tranh cãi nào khác có thể ảnh hưởng đến kết quả của trận đấu.

VAR đã trở thành một công cụ quan trọng để giảm thiểu các quyết định sai lầm và tăng tính công bằng trong bóng đá. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay của trọng tài chính trên sân và VAR chỉ là một công cụ hỗ trợ để giúp họ đưa ra quyết định chính xác hơn.

Sự khác biệt khi có công nghệ VAR

Hiện nay, công nghệ VAR đã được áp dụng từ các giải lớn nhỏ ở cấp độ câu lạc bộ cũng như tuyển quốc gia trong đó cả giải V-League của Việt Nam ở một số các trận đấu ảnh hưởng tới chức vô địch hay trụ hạng.

3.2 Công nghệ việt vị bán tự động

Khác với công nghệ VAR, đây là công nghệ chỉ dành cho việc bắt lỗi việt vị. Đây là công nghệ sử dụng 12 camera theo dõi chuyên dụng được gắn bên dưới mái vòm ở từng sân vận động để theo dõi quả bóng cũng như các cầu thủ. Với 29 điểm dữ liệu được thu thập liên tục từ những cầu thủ cùng với tốc độ phân tích 50 lần/giây, SAOT dễ dàng tính toán chính xác vị trí từng cầu thủ trên sân và hoạt động của các bộ phận có thể dẫn đến tình huống việt vị.

Ngoài ra, quả bóng Al Rihla tại World Cup 2022 còn được Hãng Adidas thiết kế đặc biệt để phát hiện nhanh chóng các trường hợp việt vị. Dù vậy, để đưa ra quyết định cuối cùng, tổ trọng tài VAR sẽ tiếp tục thực hiện thêm thao tác kiểm tra thủ công.

Sau đó họ sẽ thông báo kết quả cho trọng tài chính. Quá trình này dù diễn ra nhanh chóng nhưng vẫn giúp các quyết định việt vị được đưa ra chính xác hơn. Sau khi quyết định việt vị được xác nhận, các điểm dữ liệu đã sử dụng để bắt lỗi sẽ được mô phỏng lại bằng hình ảnh chuyển động 3D với đầy đủ chi tiết, từ vị trí của cầu thủ đến lằn ranh việt vị. 

Hình ảnh 3D này sẽ luôn hiển thị ở những góc nhìn tốt nhất tại một tình huống việt vị. Sau đó, nó sẽ được chiếu trên màn hình khổng lồ trong sân vận động đồng thời được phát trên truyền hình.

Theo FIFA, những quyết định việt vị từ SAOT sẽ chính xác hơn và nhanh hơn so với việc chỉ áp dụng VAR. Hiện tại, công nghệ này mới được sử dụng ở World Cup 2022, Asian Cup 2023. Ở mùa giải sau công nghệ này sẽ chính thức được đưa vào Premier League, đây là điều hứa hẹn sẽ có những đột phá cho các giải đấu khác sử dụng công nghệ này.

Áp dụng SAOT xác định Việt vị trong trận đấu

 

4. Luật Việt vị được FIFA thay đổi như thế nào theo các thời kỳ ?

Vào cuối thế kỷ 18, quy tắc cá nhân xuất hiện khi các trường học ở Anh bắt đầu chơi bóng đá. Tuy nhiên, trong thời gian đó, luật việt vị đối với số người trên sân có 11, 7 hoặc 5 người, được quy định nghiêm ngặt hơn nhiều so với ngày nay.

Tính đến thời điểm này, FIFA đã thay đổi điều luật việt vị đá bóng khá nhiều lần:

• 1848: Luật việt vị có hiệu lực, được bổ sung bởi quy tắc của Cambridge. Tuy nhiên, luật quy định rằng phải có ít nhất 4 đối thủ đứng sau.
• 1866: Một luật mới cũng áp dụng quy tắc Cambridge. Số người giảm xuống còn 3.
• Năm 1925: Luật đổi xuống dưới 2 người và vẫn có hiệu lực cho đến ngày nay.
• 2005: FIFA tiếp tục thay đổi luật chơi. Cầu thủ đã việt vị nhưng được phép chạm bóng để chuyền hoặc cản phá ý định của đối phương. Khi đó, trọng tài không thổi phạt đền.
• 2013: Luật việt vị cuối cùng đã được FIFA thay đổi. Một cầu thủ đã ở trong thế việt vị chỉ có thể tiếp tục tham gia vào tình huống bóng khi đội đối phương đã cẩn thận với đường chuyền của đối phương. Còn đối với trường hợp nhận bóng từ sự truy cản vô tình của đối phương thì vẫn bị trọng tài thổi phạt việt vị.

Ngoài ra, trong bộ luật này, FIFA cũng quy định rõ hơn về từ ngữ trong việc cản trở cầu thủ đối phương như sau: Sẽ có hình phạt đối với cầu thủ cản trở hướng di chuyển, tầm nhìn hoặc có tác động đến cầu thủ đối phương. phòng ngự ở tư thế việt vị.

5. Lời kết

Có thể nói sự ra đời của luật về vị nó đã thay đổi bộ mặt của bóng đá, nó giống như là công nguyên vậy, chia ra hai cái thái cực cực kỳ rõ ràng, đó là trước và sau khi có luật việt vị. Để cập nhật các thông tin về Việt vị, cũng như luật bóng đá, xin các bạn truy cập website Chảo lửa TV, đơn vị cung cấp và phát sóng trực tiếp các giải bóng đá nổi tiếng trên khắp châu lục để đón đọc kiến thức bóng đá, bài tin tức nhận định thể thao mới nhất nhé.