Từ A tới Z về thể lệ giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh - Premier League

Kể từ lần gần nhất của Cristiano Ronaldo, Premier League đã lâu không có cầu thủ giành Quả bóng Vàng. Thậm chí, các ngôi sao lớn đều coi đây là bàn đạp trước khi giành trọn đỉnh cao ở những giải đấu khác như La Liga hay Bundesliga. Nhưng giải Ngoại hạng Anh vẫn phát triển như vũ bão và được coi là giải bóng đá hấp dẫn nhất hành tinh. Vì sao lại như vậy?

Premier League là gì?

Giải ngoại hạng Anh thành lập vào tháng 2/1992, được biết đến với tên gọi Premier League. Đây là giải bóng đá chuyên nghiệp dành cho các đội bóng Anh, cũng là giải đấu cấp cao nhất trong hệ thống các giải bóng đá Anh

Ngoài các CLB đến từ Anh, những đội bóng đến từ Xứ Wales vẫn có thể tham gia thi đấu, có thể kể đến các CLB nổi tiếng như Cardiff City, Swansea City hay Wrexham. Chúng ta có thể coi Premier League như một công ty với 20 CLB thành viên đóng vai trò như những cổ đông. Lợi nhuận được "công ty" thu về từ tiền quảng cáo, tiền vé, tiền sự kiện, tiền bản quyền truyền hình sẽ được phân chia công bằng dựa theo mực độ đóng góp của "cổ đông" mang lại.

Giải đấu được thành lập vào ngày 20/2/1992 sau khi các đội bóng đang chơi ở giải hạng Nhất khi đó tách ra khỏi hệ thống Football League. Premier League được thành lập nhằm vào mục đích về bản quyền truyền hình. Mỗi mùa giải Premier League thường kéo dài từ tháng 8 đến tháng 5 năm sau.

Vậy tại sao gọi là "Ngoại hạng" chứ không phải là giải VĐQG Anh? Có nhiều cách lý giải khác nhau cho tên gọi “Ngoại hạng Anh”, song lý do chính xác nhất là do các đội bóng mạnh của Anh đều tách ra từ hệ thống giải English Football League (EFL – Giải bóng đá Quốc gia Anh), tạo thành English Premier League (EPL). EPL hoạt động độc lập, không liên quan đến EFL. Vì EFL đã có hạng nhất, hạng 2, hạng 3 rồi nên EPL được gọi là “Ngoại hạng” cho dễ phân biệt.

Logo Premier League qua từng thời kỳ

Một số ít ý kiến cho rằng Anh quốc là đất nước sáng tạo ra môn bóng đá chính thức nên họ rất tự hào và luôn cho rằng nền bóng đá nước mình vượt trội hơn so với các quốc gia khác. Từ tên gọi Football League First Division (Giải bóng đá hạng nhất Anh) họ chuyển thành Premier League để thể hiện ngôi vị độc tôn của giải đấu. Cách giải thích này thiên về cảm tính nên rất khó thuyết phục, thực tế cũng hề không chính xác.

Lịch sử hình thành và phát triển của Premier League

Anh là quê hương của câu lạc bộ bóng đá lâu đời nhất trên thế giới (có từ năm 1857), giải đấu lớn nhất thế giới (FA Cup thành lập năm 1871) và giải bóng đá đầu tiên (1888). Vì những lý do này nước Anh được xem là quê hương của trò chơi bóng đá. Tuy nhiên, sang thế kỷ 20, bóng đá Anh rơi vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng với nhiều vấn đề như sân vận động xuống cấp, holligan và đặc biệt là sau thảm họa Heysel ở Bỉ khiến các đội tuyển Anh bị cấm tham dự các Cúp châu Âu trong 5 năm. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến vị thế của tuyển Anh trong làng bóng đá thế giới.

Để thoát khỏi những cuộc khủng hoảng này, vào ngày 17 tháng 7 năm 1991, một hiệp ước đã được ký kết tạo cơ sở cho việc thành lập Liên đoàn bóng đá toàn Anh đầu tiên. Đây là cột mốc lịch sử của Premier League. Vào ngày 20/2/1992, Premier League ra đời dưới hình thức công ty TNHH. Một công ty truyền hình của Anh, Sky TV, đã mua bản quyền truyền hình giải đấu và cố gắng quảng bá nó. Nhờ đó, giải Ngoại hạng Anh trở nên nổi tiếng, tạo ra rất nhiều lợi nhuận, đồng thời tạo cơ hội cho các CLB Anh cạnh tranh về phí chuyển nhượng và lương cầu thủ.

Mùa giải Premier League đầu tiên là mùa giải 1992/1993. 22 đội đến từ Anh và xứ Wales tham gia. Man Utd đã đăng quang ở mùa giải đó. Năm 2000, thuật ngữ "Big Four" ra đời với 4 gã khổng lồ thống trị giải đấu: Arsenal, Manchester United, Chelsea và Liverpool. Sự thống trị này kéo dài hơn chục năm cho đến mùa giải 2011/2012, khi Manchester City lên ngôi. Cùng với sự trỗi dậy mạnh mẽ của Tottenham, "Big Four" kết nạp 2 thành viên để trở thành nhóm "Big Six". 

Mùa giải 2015/16 , đội bóng chỉ mới lên hạng cách đó 1 năm là Leicester City đã vô địch Premier League, đây được coi là cú shock với toàn bộ giới đam mê túc cầu giáo thời điểm đó. Với tỉ lệ cược 1 ăn 5000, Leicester trở thành câu lạc bộ đầu tiên ngoài "Big Six" vô địch Premier League kể từ Blackburn Rovers ở mùa giải 1994/95 .

Sự kiện Leicester City vô địch Premier League 2015/16 được coi là cú shock với giới túc cầu giáo trên toàn cầu

Mùa giải 2019/20, sau thời gian dài tranh cãi từ nhiều phía, công nghệ VAR đã được thông qua chính thức để áp dụng tại Premier League. Sau khi chứng minh khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ tại World Cup 2018, VAR đã hiện diện tại lần lượt Ligue 1, La Liga, Bundesliga và Serie A. Trong khi đó, Ngoại hạng Anh là giải VĐQG hàng đầu châu Âu cuối cùng "hội nhập" với xu thế chung này.

Kể từ khi thành lập cho đến nay, Premier League đã có sự góp mặt của 47 CLB khác nhau. 6 đội có vinh dự lên ngôi tối cao là Manchester United, Chelsea, Arsenal, Manchester City, Blackburn Rovers và Leicester City.

Thể thức cơ bản của Premier League

Có 20 CLB tranh tài ở Premier League, thời gian thi đấu diễn ra từ tháng 8 đến tháng 5 của năm sau đó. Các đội sẽ thi đấu vòng tròn 2 lượt với tổng cộng 38 vòng đấu. Điểm số được tính theo 1 trận thắng 3 điểm, 1 trận hòa được 1 điểm và 1 trận thua không có điểm nào.

3 đội bóng có thứ hạng thấp nhất sẽ phải xuống chơi ở EFL Championship mùa giải sau đó. Còn 2 đội đứng đầu EFL Championship sẽ được thăng hạng lên chơi tại Premier League mùa sau.

Suất thăng hạng còn lại được xác định thông qua loạt trận play-off giữa các đội từ thứ 3 đến thứ 6 tại EFL Championship. Đội thắng ở vòng play-off sẽ giành vé thăng hạng lên chơi tại Premier League.

Những điều cần biết về Premier League

Premier League có 20 đội bóng tham dự. Đây là giải đấu được tổ chức theo thể thức đá vòng tròn theo lượt; với số lượng 20 đội bóng sẽ có 38 vòng đấu được diễn ra.

Ban đầu Premier League có 22 đội tham dự; tuy nhiên đến năm 1995 giải đấu mới được giảm xuống còn 20 như hiện tại; do mùa giải 1994-95 có đến 4 đội bóng xuống hạng và chỉ có 2 đội được thăng hạng.

4 đội đầu bảng sẽ giành vé dự Champions League và 1 đội sẽ góp mặt ở vòng bảng Europa League mùa giải sau đó. Các trận đấu thường diễn ra vào dịp cuối tuần thứ 7 và Chủ nhật. Tuy nhiên vẫn có một số trận đấu diễn ra vào buổi tối giữa tuần.

Trận chung kết Champions League toàn Anh giữa Man Utd và Chelsea năm 2008 là một trong những trận đấu kinh điển của lịch sử bóng đá Thế giới

Những đội bóng vĩ đại làm nên tên tuổi của Premier League

Manchester United

Man United thời kỳ được Ferguson dẫn dắt đã tạo nên sự vĩ đại từ thế hệ cầu thủ cho đến phong cách chơi bóng khiến CLB nào cũng phải người mộ. Họ giành tới 13 chức vô địch Premier League, đồng thời chinh phục cả nước Anh và châu Âu, với lối chơi tấn công mà vị HLV người Scotland yêu thích.

Giai đoạn từ 2005 đến bây giờ ghi nhận rất nhiều cầu thủ của nhiều đội bóng tại Premier League có sức hút lớn cho giải đấu, nhưng những người đứng đầu thì vẫn chủ yếu là thuộc biên chế của Man United và một số của Chelsea, Liverpool và Arsenal. Nếu nói Gerrard hay Lampard là hay nhất thì cũng không sai lắm, nhưng về sự thu hút thì Cristiano Ronaldo của Man United mới là số một. Đúng hay sai thì bây giờ bạn đã thấy rồi đấy, CR7 luôn luôn được chú ý nhiều nhất dù anh đi bất cứ đâu và cũng là số một về chuyên môn dù chơi cho bất cứ đội bóng nào. Dù hiện tại đội chủ sân Old Trafford đang chật vật tìm lại ánh hào quang năm nào nhưng cũng không hẳn là thiếu sự "quyến rũ" người xem. Và nếu ai đó có đến nước Anh vì lý do thể thao, chắc hẳn họ sẽ nhớ đến Man United với tư cách là đội bóng số một của xứ sở sương mù.

Mùa giải 2012/13 là lần cuối cùng Alex Ferguson giành chức vô địch Premier League cùng Man Utd

Manchester City

Manchester City đã trở thành một thế lực của bóng đá Anh nhờ vào khoản đầu tư lớn từ ông chủ Sheikh Mansour vào năm 2008. Việc được rót tiền khủng đã biến họ thành một cỗ máy giành cúp. Với túi tiền không đáy của ông chủ Ả Rập, Manchester City đã sở hữu một đội hình mạnh mẽ và lần lượt chinh phục các danh hiệu quý giá như Premier League, FA Cup, Carabao Cup, đặc biệt là Champions League.

CĐV Manchester City ùa ra đường ăn mừng cú ăn ba vĩ đại của CLB mùa giải 2022/23

Manchester City không phải là CLB giành nhiều chức vô địch Premier League nhất, nhưng nói đến những chức vô địch cảm xúc nhất, The Citizens xứng đáng nhận ngôi vua. Mùa giải 2011/12, Man City đã có màn lội ngược dòng ngoạn mục ở những phút bù giờ để phế truất MU, lần đầu tiên lên ngôi vô địch Ngoại hạng Anh sau 44 năm chờ đợi. Hay ở mùa giải 2022/23, cú nước rút thần tốc đã giúp Man City vượt qua Arsenal để lên ngôi vô địch Ngoại hạng Anh lần thứ 3 liên tiếp. Họ kết thúc mùa giải với 89 điểm, hơn Pháo thủ 4 điểm. Nên nhớ, hơn 80% thời gian của mùa giải họ luôn bị đội bóng của Arteta dẫn trước. Chức vô địch này là tiền đề để họ có cú ăn ba lịch sử CLB.

Chelsea

Tháng 6-2003, làng bóng đá thế giới "bùng nổ" trước thông tin Roman Abramovich bỏ ra 140 triệu bảng (tương đương 172,7 triệu USD) để nắm quyền sở hữu Chelsea. Trong mùa giải đầu tiên với tư cách nhân vật quyền lực nhất sân Stamford Bridge, tỷ phú người Nga không ngần ngại chi đậm 100 triệu bảng để chiêu mộ bộ ba ngôi sao tầm cỡ, gồm Juan Sebastian Veron, Hernan Crespo và Claude Makelele. Nhờ những bản hợp đồng chất lượng, ở mùa giải 2003-2004, Chelsea dưới quyền chỉ đạo của HLV Claudio Ranieri đã giành ngôi á quân Ngoại hạng Anh và chỉ dừng chân tại bán kết Champions League sau thất bại chung cuộc 3-5 trước Monaco.

Roman Abramovich đã đưa Chelsea từ con số 0 trở thành một trong những CLB vĩ đại nhất lịch sử nước Anh

Sau khi sa thải HLV Claudio Ranieri, Chelsea bổ nhiệm HLV Jose Mourinho, người trước đó đã giúp Porto vượt qua Monaco tại trận chung kết Champions League mùa giải 2003-2004. Trong năm đầu tiên ngồi trên ghế chỉ đạo, chiến lược gia người Bồ Đào Nha ngay lập tức đưa Chelsea lên ngôi vô địch Ngoại hạng Anh và League Cup. Từ một CLB nghèo nàn về danh hiệu, từ đó đến nay, Chelsea đã bổ sung thêm 4 chức vô địch Premier League nữa để tạo nên thời kỳ vĩ đại của nửa xanh thành London.

Dưới thời Chủ tịch Roman Abramovich, Chelsea đã giành 21 danh hiệu trong 19 năm gồm: 5 chức vô địch Ngoại hạng Anh, 2 cúp bạc Champions League, 2 lần đăng quang Europa League, 5 League Cup, 3 FA Cup, 2 Community Shield, 1 UEFA Super Cup và 1 FIFA Club World Cup. Trước đó, The Blues đã mất tới 98 năm để có được 15 danh hiệu.

Kết luận

Premier League không chỉ là một giải bóng đá mà còn là biểu tượng của sức hấp dẫn toàn cầu. Với danh tiếng là một trong những giải đấu hàng đầu thu hút sự quan tâm đặc biệt từ các nhà tài trợ cùng các tổ chức cá cược lớn. Truy cập Chảo Lửa TV để có thêm nhiều tin tức về mùa giải hơn nhé.