Trọng tài biên là gì? Vai trò của trọng tài biên trong bóng đá

Ngoài trọng tài chính điều khiển trận đấu thì trọng tài biên cũng đóng vai trò quan trọng trong các trận đấu  bóng đá. Trọng tài biên, hay còn gọi là trợ lý trọng tài, đóng góp to lớn vào việc duy trì sự công bằng và chính xác trong mỗi trận đấu. Vậy trọng tài biên là gì? Hãy cùng Chảo Lửa TV website trực tiếp bóng đá hàng đầu tại Việt Nam tìm hiểu về khái niệm, vai trò của trọng tài biên nhé.

1. Trọng tài biên là gì?

Trọng tài biên là những người hỗ trợ trọng tài chính trong việc điều hành trận đấu bóng đá. Họ thường đứng dọc theo hai đường biên dọc của sân và được trang bị cờ để ra hiệu. Sẽ có tổng cộng 2 trọng tài biên đứng ở 2 bên đường pitch có nhiệm vụ giám sát các tình huống xảy ra gần khu vực của mình, cung cấp thông tin và hỗ trợ trọng tài chính trong việc đưa ra các quyết định liên quan đến trận đấu.

Trọng tài biên sẽ đứng ở 2 dọc sân

2. Trọng tài biên có những vai trò nào?

Trọng tài biên sẽ hỗ trợ trọng tài chính và đảm bảo tính công bằng trong trận đấu, bên cạnh đó còn có các nhiệm vụ:

Xác định bóng ra ngoài sân: Trọng tài biên duy trì vị trí để có thể quan sát toàn bộ chiều dài đường biên dọc. Khi bóng gần đường biên, trọng tài biên phải theo dõi sát sao để xác định chính xác liệu bóng có ra ngoài hay không. Khi bóng vượt qua hoàn toàn đường biên dọc hoặc đường biên ngang, trọng tài biên sử dụng cờ để ra hiệu cho trọng tài chính và các cầu thủ. Họ phất cờ lên để báo hiệu rằng bóng đã ra ngoài sân. Trọng tài biên không chỉ xác định xem bóng đã ra ngoài hay chưa, mà còn phải quyết định đội nào sẽ được hưởng quyền kiểm soát bóng tiếp theo. Nếu bóng ra ngoài ở đường biên dọc, họ sẽ chỉ định đội nào được hưởng quả ném biên. Nếu bóng ra ngoài ở đường biên ngang do cầu thủ phòng ngự chạm cuối cùng, họ sẽ ra hiệu cho một quả phạt góc. Nếu bóng ra ngoài ở đường biên ngang do cầu thủ tấn công chạm cuối cùng, họ sẽ ra hiệu cho một quả phát bóng.

Phát hiện tình huống việt vị: Trọng tài biên phải theo dõi vị trí của các cầu thủ tấn công liên tục, đặc biệt là những cầu thủ đang ở gần đường biên cuối cùng của đối phương, xác định đường kẻ việt vị ảo, tức là đường ngang qua vị trí của cầu thủ phòng ngự cuối cùng (không tính thủ môn) hoặc vị trí của thủ môn nếu có hai cầu thủ phòng ngự phía sau. Họ đồng thời theo dõi cầu thủ chuyền bóng để xác định thời điểm chính xác khi bóng rời chân cầu thủ chuyền. Dựa trên luật việt vị, trọng tài biên phải xác định xem cầu thủ tấn công có đang ở vị trí việt vị khi bóng được chuyền hay không. Điều này bao gồm việc xem xét cầu thủ có tham gia vào tình huống bóng, gây ảnh hưởng đến đối phương, hoặc hưởng lợi từ vị trí việt vị hay không.

Nếu trọng tài biên xác định có tình huống việt vị, họ sẽ nâng cờ lên cao để ra hiệu cho trọng tài chính và các cầu thủ biết rằng đã có việt vị. Sau đó, họ giữ cờ ở vị trí ngang hoặc hướng về phía việt vị để chỉ rõ cầu thủ nào đã vi phạm.

Hỗ trợ trong các quyết định về phạm lỗi và hành vi sai trái: Trọng tài biên giúp trọng tài chính phát hiện và xử lý các hành vi phạm lỗi hoặc không đúng mực của cầu thủ, huấn luyện viên hoặc những người liên quan khác mà trọng tài chính không thể quan sát kịp.

Giám sát việc thay người: Khi có cầu thủ thay người, trọng tài biên phối hợp với trọng tài chính để đảm bảo quá trình thay người diễn ra đúng quy định. Họ thông báo và kiểm tra để đảm bảo cầu thủ vào sân và rời sân đúng thời điểm và quy định.

Hỗ trợ trong các tình huống phạt đền: Trọng tài biên có thể hỗ trợ trọng tài chính trong việc xác định các tình huống phạm lỗi xảy ra trong khu vực cấm địa, họ sẽ quan sát các pha tranh chấp giữa cầu thủ tấn công và phòng ngự để phát hiện các hành vi phạm lỗi như kéo áo, đẩy ngã, hoặc các tình huống cố ý chơi xấu khác, trong những tình huống tranh cãi hoặc không rõ ràng, trọng tài biên có thể cung cấp thông tin bổ sung cho trọng tài chính. Sự phối hợp này giúp trọng tài chính đưa ra quyết định chính xác hơn.

Phối hợp với trọng tài chính: Trọng tài biên liên tục giao tiếp và phối hợp với trọng tài chính để đảm bảo mọi quyết định được đưa ra một cách chính xác và nhanh chóng.

Trọng tài biên có vai trò quan trọng trong việc điều khiển trận đấu

3. Giải đáp những động tác phất cờ của trọng tài biên

Trọng tài biên trong bóng đá sử dụng cờ để ra hiệu cho trọng tài chính và các đội bóng biết về các tình huống quan trọng trong trận đấu. 

3.1 Phất cờ ném biên

Trước tiên, trọng tài biên phải quan sát chính xác xem bóng đã vượt qua hoàn toàn đường biên dọc hoặc ngang hay chưa. Nếu bóng chạm vào cầu thủ và rời sân từ đối phương, trọng tài biên sẽ ra hiệu cho đội mà bóng đã chạm vào để hưởng quyền ném biên. Trọng tài biên sử dụng cờ hướng lá cờ theo góc 45 độ chỉ lên trên để chỉ định vị trí cụ thể nơi đội hưởng ném biên sẽ thực hiện hành động này. 

Thông thường, cờ sẽ được nâng cao hoặc cử động ngang để chỉ rõ đối tượng và vị trí cụ thể. Thao tác phất cờ ném biên phải được thực hiện một cách nhanh chóng và rõ ràng để tránh những tranh cãi về quyết định của trọng tài biên. Điều này đảm bảo rằng trận đấu diễn ra một cách trơn tru và công bằng. Trọng tài biên cũng có trách nhiệm báo cáo cho trọng tài chính về mọi tình huống liên quan đến ném biên, đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra dựa trên những thông tin chính xác và toàn diện.

Quy trình này giúp trọng tài biên đóng góp quan trọng vào việc duy trì tính công bằng và chính xác trong các trận đấu bóng đá, đặc biệt là trong việc quản lý các tình huống gần đường biên sân.

Trọng tài hướng cờ lên trên góc 45 độ để chỉ ném biên

3.2 Phất cờ phạt góc

Trọng tài biên phải theo dõi kỹ lưỡng diễn biến của bóng gần khu vực cấm địa để xác định liệu bóng đã vượt qua hoàn toàn đường biên dọc hoặc ngang chưa. Nếu bóng rời sân từ phía phòng ngự, trọng tài biên sẽ hướng lá cờ 45 độ theo hướng xuống dưới gần cột cờ góc để chỉ ra đội nào sẽ được hưởng quyền thực hiện phạt góc. Thao tác phất cờ phạt góc phải được thực hiện nhanh chóng và rõ ràng để tránh những tranh cãi về quyết định của trọng tài biên. Điều này giúp đảm bảo rằng trận đấu diễn ra một cách trơn tru và công bằng. Trọng tài biên cũng có trách nhiệm báo cáo cho trọng tài chính về mọi tình huống liên quan đến phạt góc, đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra dựa trên những thông tin chính xác và toàn diện.

Trọng tài biên sẽ hướng cờ vào cột cờ góc để ra tín hiệu phạt góc

3.3 Phất cờ việt vị

Trọng tài biên cần theo dõi cẩn thận vị trí của các cầu thủ tấn công để đánh giá xem liệu có cầu thủ nào ở vị trí việt vị tham gia vào tình huống bóng hay không. Nếu phát hiện một cầu thủ tấn công ở vị trí việt vị và tham gia vào tình huống bóng, trọng tài biên sẽ sử giơ cờ thẳng đứng rồi hạ xuống theo góc 180 độ và 45 độ hướng lên xuống để báo hiệu cho trọng tài chính và đội phòng ngự về tình huống này. Thao tác phất cờ việt vị theo luật mới nhất là phải để kết thúc tình huống bóng diễn ra để tránh những lần phất cờ không chuẩn xác làm mất đi cơ hội của các đội bóng, họ cũng có trách nhiệm báo cáo cho trọng tài chính về mọi tình huống liên quan đến việt vị, đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra dựa trên những thông tin chính xác và toàn diện.

Trọng tài là người đầu tiên phát đi tín hiệu việt vị cho trọng tài chính được biết

3.4 Phất cờ bàn thắng

Trước tiên, trọng tài biên phải quan sát mọi diễn biến xung quanh khu vực khung thành để đảm bảo rằng bàn thắng được ghi là hợp lệ. Để báo cáo cho trọng tài chính và đội bóng biết rằng đã có bàn thắng được ghi, trọng tài biên sẽ hướng lá cờ 90 độ theo phương ngang. Thao tác này thường là việc giơ cờ dọc cao lên để báo hiệu rằng bàn thắng đã được ghi. Sau khi phát hiện bàn thắng, trọng tài biên sẽ tiếp tục hỗ trợ trọng tài chính trong việc xác nhận tính hợp lệ của bàn thắng, đặc biệt là trong các tình huống tranh cãi hoặc phản đối từ đội bóng đối phương. 

Lá cờ được phất lên theo hướng 90 độ để báo bàn thắng hợp lệ

3.5 Phất cờ thay người
 

Trước khi thay người diễn ra, trọng tài biên cần tiếp tục theo dõi trận đấu để sẵn sàng xử lý mọi tình huống liên quan, quyết định thay người được thông báo từ trọng tài chính. Trọng tài biên cần xác nhận mọi thông tin liên quan đến thay người để đảm bảo quy trình diễn ra một cách chính xác. Họ sẽ để hai tay nắm thẳng cờ lên thông báo cho trọng tài chính và các đội bóng về việc thay người và đứng gần vị trí mà thay người sẽ diễn ra và sử dụng cờ ngang để chỉ rõ đối tượng thay người và thông tin liên quan. Sau khi thông báo, trọng tài biên sẽ giám sát quá trình thay người để đảm bảo rằng nó được thực hiện theo đúng quy định và không có sự cố xảy ra.

Trọng tài biên sẽ dùng hai tay để dơ cờ lên phía trên để báo thay người

4. Những điều cần lưu ý đối với trọng tài biên

Trọng tài biên cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây để thực hiện công việc một cách hiệu quả và chính xác như họ cần luôn tập trung và quan sát diễn biến của trận đấu, đặc biệt là các tình huống xảy ra gần đường biên sân, cần có kiến thức vững về luật lệ và quy định của bóng đá để có thể áp dụng và giải quyết các tình huống phức tạp một cách chính xác.

Ngoài ra, các trọng tài biên phải phối hợp chặt chẽ với trọng tài chính để đảm bảo quyết định được đưa ra là nhất quán và công bằng. Biết cách sử dụng cờ để báo hiệu và thông tin cho trọng tài chính và các đội bóng một cách rõ ràng và nhanh chóng là nhiều điều cơ bản trọng tài biên phải biết sử dụng, luôn duy trì thái độ chuyên nghiệp đúng chuẩn mực và kiên nhẫn trong mọi tình huống, không để các áp lực hay sự căng thẳng ảnh hưởng đến quyết định của mình.

Trọng tài biên luôn phải liên tục cập nhật và học hỏi từ kinh nghiệm và các tình huống mới để nâng cao trình độ và khả năng phản ứng trong các trận đấu. Những điều này giúp trọng tài biên đảm bảo vai trò của mình trong việc duy trì tính công bằng và chính xác trong các trận đấu bóng đá.