Tiền đạo cắm là gì? Vai trò, nhiệm vụ của tiền đạo cắm trong các sơ đồ chiến thuật

Tiền đạo cắm là vị trí không thể thiếu trong mỗi đội bóng. Vị trí này luôn đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các sơ đồ chiến thuật của mỗi huấn luyện viên. Tiền đạo cắm chủ yếu tham gia vào mặt trận tấn công của toàn đội và chịu trách nhiệm gây áp lực lên hàng phòng ngự đối phương.

1. Tiền đạo cắm là gì?

Tiền đạo cắm (hay còn gọi là trung phong cắm) là vị trí chơi bóng của cầu thủ đảm nhận trách nhiệm ghi bàn và thi đấu cao nhất trong hệ thống chiến thuật của đội. Họ có nhiệm vụ mang về bàn thắng trong các tình huống tấn công của toàn đội. Tiền đạo cắm thường xuất hiện trong khu vực cấm địa để gây áp lực cho hàng thủ đối phương. Họ có tư duy chiến thuật tốt để khai thác những khoảng trống và chọn vị trí hợp lý nhằm tung ra cú dứt điểm. Ngoài nhiệm vụ mang về bàn thắng, tiền đạo cắm còn biết cách di chuyển và phối hợp để tạo ra cơ hội ghi bàn cho đồng đội. 

2. Tiền đạo cắm có nhiệm vụ gì ?

Tiền đạo cắm được giao trọng trách đảm bảo đầu ra bàn thắng của đội. Họ đóng vai trò là người kết thúc các pha tấn công và ghi tên mình lên bảng tỷ số. Ngoài việc ghi bàn, tiền đạo cắm còn có nhiệm vụ di chuyển không bóng để thu hút sự chú ý của hậu vệ, từ đó mở ra thời cơ tấn công cho đồng đội. 

Trong bóng đá hiện đại, các huấn luyện viên thường yêu cầu tiền đạo cắm đóng góp nhiều hơn vào lối chơi chung. Họ phải lùi sâu để phối hợp cùng đồng đội thay vì chỉ xuất hiện trong vòng cấm như dạng tiền đạo cổ điển. Thậm chí, các tiền đạo còn có nhiệm vụ tạo thành lớp phòng ngự đầu tiên, sẵn sàng gây áp lực với đối thủ ngay từ sân nhà. Do đó, các tiền đạo cắm ngày nay phải sở hữu nhiều kỹ năng như kiểm soát bóng, tốc độ và tư duy chiến thuật. 

3. Những kỹ năng bắt buộc của tiền đạo cắm là gì ?

Tiền đạo cắm thường di chuyển gần khung thành đối phương và chịu trách nhiệm trong khâu ghi bàn của đội bóng. Sau đây là những kỹ năng cần thiết để thi đấu tại vị trí này. 

3.1 Kỹ năng dứt điểm

Dứt điểm là kỹ năng quan trọng nhất của một tiền đạo cắm. Đây là yếu tố giúp họ có thể chuyển hoá cơ hội thành bàn thắng. Tiền đạo cắm phải có khả năng sút bóng tốt ở nhiều vị trí và khoảng cách khác nhau, từ đó gia tăng cơ hội ghi bàn. Họ cần có kỹ năng dứt điểm với đa dạng tư thế từ không chiến, tỳ đè, vô lê hoặc một chạm. Ngoài ra, tiền đạo cắm còn phải có lực ra chân tốt để bóng đi nhanh khiến thủ môn khó cản phá.

3.2 Tốc độ và phản xạ 

Một tiền đạo cắm sở hữu tốc độ tốt và phản xạ nhanh nhạy luôn là mối đe dọa lớn với bất kỳ hàng phòng ngự nào. Đây là yếu tố giúp họ thoát khỏi sự kèm cặp và đeo bám của hậu vệ đối phương, từ đó mở ra cơ hội tấn công cho toàn đội. Tốc độ tốt giúp tiền đạo có thể bứt tốc trong các pha phản công và nhanh chóng áp sát khung thành đối phương. Ngoài ra, phản xạ nhanh nhạy còn giúp tiền đạo có phản ứng kịp thời để chớp thời cơ ghi bàn, đặc biệt là trong các tình huống bóng bật ra từ thủ môn hoặc hậu vệ hay các pha bóng lộn xộn trong vòng cấm. 

3.3 Kỹ thuật cá nhân

Kỹ thuật cá nhân là một trong những yếu tố không thể thiếu của tiền đạo cắm. Đây là kỹ năng giúp họ kiểm soát bóng trong những tình huống bị đối phương theo sát hoặc khi khống chế bước một. Kỹ thuật tốt còn giúp tiền đạo thực hiện các pha dứt điểm đa dạng như sút cứa lòng, sút má ngoài hay ngả người móc bóng,... Bên cạnh đó, việc sở hữu kỹ thuật cá nhân còn giúp họ thực hiện các pha rê dắt để xuyên phá hàng phòng ngự đối phương, từ đó mở ra cơ hội tấn công cho toàn đội.

3.4 Thể lực và sức bền

Sở hữu thể lực tốt giúp tiền đạo cắm có thể duy trì sức ép lên hàng thủ đối phương trong suốt trận đấu. Sức bền tốt giúp họ giữ được cảm giác bóng ngay cả trong thời điểm cuối trận, từ đó tận dụng các sai sót của hậu vệ đối phương do thể lực suy giảm. Nguồn thể lực dồi dào còn giúp tiền đạo di chuyển liên tục và lùi sâu hỗ trợ phòng ngự khi cần thiết. Điều này giúp đội bóng đạt được sự cân bằng trong cả tấn công lẫn phòng thủ. 

3.5 Thể hình tốt

Sở hữu tiền đạo cắm có thể hình tốt là một lợi thế lớn với bất kỳ đội bóng nào. Điều này giúp tiền đạo chiếm được ưu thế trong những pha không chiến để mang về bàn thắng trong những quả tạt bóng hoặc đá phạt góc. Thể hình cao to giúp tiền đạo làm tường tốt, từ đó phối hợp cùng đồng đội để mở ra cơ hội tấn công. Ngoài ra, thể hình tốt còn giúp tiền đạo càn lướt để thoát khỏi sự đeo bám của hậu vệ đối phương và tạo ra tư thế dứt điểm thuận lợi.

Ibrahimovic là một trong những tiền đạo có thể hình ấn tượng

3.6 Tư duy chiến thuật

Tư duy chiến thuật là một trong những yếu tố quan trọng đối với tiền đạo cắm. Kỹ năng này giúp họ quan sát cách tổ chức hàng phòng ngự đối phương, từ đó di chuyển vào những vị trí thuận lợi để mở ra cơ hội cho toàn đội. Việc sở hữu nhãn quan chiến thuật còn giúp tiền đạo cắm có khả năng phối hợp tốt với đồng đội để đóng góp và lối chơi chung. 

3.7 Tâm lý thi đấu

Tâm lý thi đấu tốt giúp tiền đạo cắm luôn tự tin trong những pha dứt điểm và không sợ thất bại. Điều này giúp họ giữ vững tinh thần trước những áp lực tâm lý do hậu vệ và thủ môn đối phương mang lại. Sở hữu tâm lý tốt giúp tiền đạo duy trì sự bình tĩnh trong những trận đấu căng thẳng hoặc những thời khắc quan trọng, từ đó trở thành điểm tựa tinh thần cho toàn đội.

3.8 Khả năng tạo đột biến

Khả năng sáng tạo và đầy bất ngờ của tiền đạo cắm có thể thay đổi hoàn toàn cục diện trận đấu. Điều này rất cần thiết trong những thế trận mà đội nhà tấn công bế tắc hoặc đối phương có hàng phòng ngự kín kẽ. Trong những thế trận này, một pha xử lý mang tính đột biến cao có thể mở ra cơ hội ghi bàn giúp toàn đội khai thông thế bế tắc của trận đấu. 

4. Vai trò của tiền đạo cắm trong các chiến thuật phổ biến

Tiền đạo cắm đảm nhận những trách nhiệm khác nhau tùy vào hệ thống chiến thuật từ huấn luyện viên. Sau đây là vai trò của tiền đạo cắm trong một số sơ đồ chiến thuật phổ biến. 

Chiến thuật 4-3-3

Trong sơ đồ 4-3-3, tiền đạo cắm là một trong ba mũi nhọn trên hàng công và thi đấu ở vị trí trung tâm hàng tiền đạo. Họ có nhiệm vụ phối hợp cùng đồng đội và kết thúc các pha tấn công bằng những cú dứt điểm hiểm hóc. Khi còn thi đấu cho Barcelona, Luis Suárez là cái tên đảm nhận rất tốt vai trò này dưới thời HLV Luis Enrique. Ngoài việc ghi được rất nhiều bàn thắng, anh cũng phối hợp rất nhuần nhuyễn trong lối chơi Tiki-taka trứ danh của Barca. Bên cạnh đó, anh còn di chuyển không bóng nhằm tạo khoảng trống cho Messi ngoặt bóng từ biên vào trung lộ để tổ chức tấn công cho toàn đội. Đây cũng là miếng đánh chủ chốt giúp Barcelona giành cú ăn ba lịch sử trong mùa giải 2014-2015. 

Sơ đồ 4-3-3 của Barcelona dưới thời HLV Luis Enrique

Chiến thuật 4-2-3-1

Trong hệ thống 4-2-3-1, tiền đạo cắm sẽ là trung tâm trong các đợt lên bóng của toàn đội. Tuy nhiên, họ sẽ có nhiệm vụ hỗ trợ đồng đội nhiều hơn là tự mình ghi bàn. Vai trò này đã được Olivier Giroud thể hiện rất rõ với đội tuyển Pháp tại World Cup 2018. Mặc dù không ghi được bàn thắng nào, nhưng Giroud lại đóng vai trò quan trọng trong lối chơi của HLV Didier Deschamps. Anh có nhiệm vụ làm tường, di chuyển không bóng để mở ra cơ hội cho các tiền vệ phía sau băng lên. Những pha chạm bóng của Giroud trong vòng cấm thường đặt đồng đội vào vị trí thuận lợi để dứt điểm.

Sơ đồ 4-2-3-1 của Pháp tại WC 2018

Chiến thuật 4-4-2

Chiến thuật 4-4-2 sẽ có tới hai tiền đạo cắm đảm nhận khâu tấn công của toàn đội. Hai cầu thủ này sẽ phối hợp với nhau để tạo ra cơ hội ghi bàn, hoặc phối hợp với các tiền vệ cánh nhằm kéo dãn hàng phòng ngự của đối thủ. Tại La Liga 2020-2021, HLV Diego Simeone đã áp dụng chiến thuật này để giúp Atletico Madrid giành chức vô địch. Khi đó, Griezmann thi đấu trong vai trò tiền đạo lùi, di chuyển tự do để liên kết giữa các tuyến, trong khi Suarez thường xuất hiện trong vòng cấm để đón những đường đường căng ngang hoặc tạt bóng.  

Sơ đồ 4-4-2 của Atletico Madrid mùa giải 2020-2021

5. Những tiền đạo cắm xuất sắc nhất lịch sử bóng thế giới 

Lịch sử bóng đá đã chứng kiến nhiều tiền đạo với khả năng săn bàn ấn tượng. Họ đều có một sự nghiệp thi đấu thành công và xô đổ nhiều kỷ lục của môn thể thao vua. Sau đây là một số tiền đạo cắm xuất sắc nhất lịch sử bóng đá. 

Robert Lewandowski

Lewandowski là một trong những tiền đạo sở hữu kỹ năng dứt điểm toàn diện nhất lịch sử bóng đá. Tiền đạo người Ba Lan có thể dứt điểm tốt bằng cả hai chân và đặc biệt nguy hiểm trong những pha băng cắt từ những đường chuyền từ biên của đồng đội. Bên cạnh đó, anh còn sở hữu khả năng không chiến tốt nhờ thể hình và kỹ năng chọn vị trí nhạy bén. Ở thời kỳ đỉnh cao trong màu áo Bayern Munich, Lewandowski ghi được tới 344 bàn sau 372 trận ra sân và thâu tóm được hàng loạt danh hiệu cá nhân lẫn tập thể. 

Fernando Torres

Ở thời kỳ đỉnh cao trong màu áo Liverpool, Fernando Torres luôn là nỗi ám ảnh với mọi hàng phòng ngự của Premier League. Anh sở hữu tốc độ và khả năng rê bóng cực kỳ ấn tượng có thể đánh bại mọi hậu vệ theo kèm. Thậm chí, Torres còn thường xuyên đi bóng vượt qua cả thủ môn rồi sau đó đệm bóng vào lưới trống. Fernando Torres sở hữu kỹ năng dứt điểm vô cùng hiểm hóc. Lực sút của anh tuy không quá mạnh nhưng bóng luôn đi vào những góc nằm ngoài phạm vi kiểm soát của thủ môn. 

Luis Suárez

Luis Suárez được xem là một trong những tiền đạo sở hữu bộ kỹ năng toàn diện nhất lịch sử bóng đá. Trong màu áo Liverpool hay Barcelona, anh đều thể hiện những phẩm chất tuyệt vời của mình từ tốc độ, khả năng dứt điểm, chọn vị trí, rê bóng, kỹ thuật cá nhân cho tới phối hợp đồng đội. Ngoài ra, Suárez còn mang trong mình sự tinh quái của những cầu thủ Nam Mỹ. Điều này khiến anh luôn là cái tên mà các hậu vệ không thể rời mắt. Trong giai đoạn mà bộ đôi Messi và Ronaldo thống trị các giải thưởng cá nhân, Luis Suárez là cái tên duy nhất giành chiến thắng trong cuộc đua Chiếc giày vàng châu Âu vào các năm 2014 và 2016.